Kuźnica Czarnkowska

Leży przy starej drodze handlowej z Poznania nad Bałtyk. Prawdopodobnie już w czasach przedchrześcijańskich powstała tu osada. W 1531 r. powstała kuźnia wymieniona w poznańskich księgach grodzkich. W liście podatkowej z 1563 r. mowa jest o 3 kołach wodnych i zatrudnionych 12 osobach. Już w 1577 kuźnia była opuszczona; nie wiadomo też aby wznowiła pracę. Wielka hałda pozostałości po kuźni (szlaka) wywieziona została w latach 1899-1900 na Śląsk do przetopienia w hutach.

W 1773 r. jedynym większym gospodarstwem we wsi był folwark, liczący  6 łan?w. Nie znamy nazwiska właściciela ani dzierżawcy. We wsi w?wczas żyło 340 os?b na 346 ha, duża część powierzchni wsi zajmował  las.

Dw?r Kuźnica długi czas należał do Białej, w 1765 r.  został oddzielony i stał się samodzielny. Długi czas liczył około 200 mieszkańc?w, razem z folwarkiem Radosiew, 2 młyny, leśnicz?wka i gorzelnia.

W czasach separacji część chłop?w osiedliła się na południe od wsi na wybudowaniu, ale zagrody we wsi r?wnież się powiększyły.

W 1939 r. było 43 chłop?w z 2 –ma końmi i 43 chłop?w z jednym. Po włączeniu dworu do wsi powierzchnia jej wyniosła 2220 ha, zamieszkałych w 1930 r. przez 1271 os?b.(784 protestanci, 483 katolicy). Była to trzecia ludnościowo wieś Netzekreis po Jędrzejewie i Białej.

Nie jest znana data budowy kościoła katolickiego; wizytacja kościelna z 1738 r. nie wymienia go a mieszkańcy uczęszczali do Czarnkowa.

Ewangelicki dom modlitwy powstał w 1796 r. i mieścił się razem ze szkołą pod jednym słomianym dachem. Ostatni wybudowano w 1932 r. a do parafii należało 5 sąsiednich wsi.

Szkoły były 2 –jedna katolicka i jedna ewangelicka (z 1906 r.). Na wybudowaniu była wsp?lna szkoła obu wyznań.

W 1945 zginęło 37 os?b, w tym uciekinierzy w okolicach Siedliska, Runowa i Hutki. 2 osoby samob?jstwa,14 os?b wywieziono- 8 os?b powr?ciło. Całkowicie zniszczone zostało 12 zagr?d,2 dalsze zniszczone p?źniej. Poza tymi stratami były jeszcze pożary 5 dom?w, 3 stod?ł i obory.

Obecnie do wsi należy część położona nad Notecią zwana przed wojną niemieckim Czarnkowem.

W 1920 ,dnia 20 –tego stycznia Noteć stałą się granicą między Polską a Niemcami. Leżąca za rzeką część Czarnkowa dotąd zwana wybudowaniem otrzymała nazwę Czarnk?w Niemiecki. Przed 1920 r.  były tu już 2 gospodarstwa z ponad 20 ha(Jahns i Steck), 6 gospodarstw z 10-15 ha. Wszystkie dysponowały dużą ilością łąk. Po poprowadzeniu granicy osiedliło się 6 kolejnych gospodarzy ,ale pozyskali od gminy tylko po 0,75 do 3,15 ha. Jeden z nich pochodził z Czarnkowa i osiedlił się na parceli, kt?ra wcześniej należała do niego.2 osadnik?w było z Zofiowa, po jednym z Bukowca, Kuźnicy i Czarnkowa niemieckiego.

Przy plaży nadnoteckiej stała gospoda prowadzona przez rodzinę Ulrich. Był to nowoczesny budynek z salą, cieszący się dużym powodzeniem aż po Trzciankę z powodu bliskości granicy.

Szkołę postawiono w 1928 r. z cegły przy drodze do Bukowca, pośrodku obszaru wsi. Mieściła ona klasę na 30 miejsc i dom nauczyciela.

Urząd celny (czerwony dom) w budynku dawnego młyna z powodu swojej wysokości był symbolem wsi. Nazwa pochodzi od czerwonej cegły z kt?rej byłzbudowany. W sąsiedztwie postawiono domy dla celnik?w.

W 1930 r. powierzchnia wsi wynosi 891 ha, liczy 23 domy ze 133 mieszkańcami.9 chłop?w ma 2 konie,12 tylko 1 konia.

Pod względem kościelnym oba wyznania należały do Kuźnicy.

W 1945 r. z uwagi na ostrzał Czarnkowa już 23 stycznia mieszkańcy na czas opuścili wieś. Tylko 1 mieszkaniec został zabity, drugi wywieziony i nie powr?cił. 9 dom?w całkowicie zniszczono,2 rozebrano. Szkołę rozebrano i postawiono na południe od Noteci jako dom!

Liczne stodoły, stajnie i szopy na łąkach nadnoteckich zostały rozebrane.